دکتر عبدالکریم سروش در وبسایتش نوشته بود:
دوره دوم ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، در حاشیه جلسه مدیران مسئول مطبوعات با رئیس‌جمهور، جناب مهاجرانی مجالی برای گفتگو با شریعتمداری می‌یابد. روزنامه کیهان در آن ایام نوشته بود عبدالکریم سروش در سفر به آلمان جاسوسی کرده و اسرار مملکتی را با بیگانگان در میان گذاشته است.
مهاجرانی به شریعتمداری میگوید شما هر اختلافی که با سروش و ایده‌ها و اطرافیانش داری داشته باش و آنها را بنویس و در روزنامه‌ات منتشر کن؛ اما شما می‌دانی، من هم میدانم که وصله جاسوسی به سروش نمی‌چسبد و این تهمتی ناروا و غیرموجه است. سروش چه منصب دولتی و اطلاعات محرمانه‌ای دارد که با خارجی‌ها در میان بگذارد؟! شریعتمداری در پاسخ میگوید: میدانم سروش جاسوسی نکرده، اما می‌شود به ایشان « بهتان» زد و «افترا» بست؛ چراکه در فقه بابی داریم تحت عنوان «مباهته».
مطابق با این بابِ فقهی، اگر مردم به دور کسی جمع شوند که محبوبیت و نفوذ زیادی دارد و در عین حال خلاف اسلام سخن میگوید و نمی‌توان مردم را از اطراف او پراکنده کرد، می‌توان به او «بهتان» و «تهمت » زد و شخصیت او را تخریب کرد و از این طریق با او در پیچید و از نفوذ و تأثیرش کاست....
مهدی نصیری، مدیر مسئول هفته نامه «صبح» نیز در اواسط دهه هفتاد شمسی در یکی از سرمقاله های خود به قصهٔ «مباهته» پرداخته و آنرا تبیین همدلانه کرده بود.
وحید یامین‌پور، مجری سابق تلویزیون و از اعضای جبهه پایداریدر صفحه گوگل‌پلاس خود، مسیح علینژاد، روزنامه‌نگار مقیم لندن را «فاحشه» خواند.
یامین‌پور این اتهام را در مقام مخالفت برای مرتد خواندن مسیح علینژاد به دلیل راه‌اندازی صفحه آزادی‌های یواشکی در فیس بوک ابراز داشته است.
یامین‌پور در بخشی از پست خود می‌نویسد: «قبل از انقلاب در شهرنو فاحشه‌هایی که سنین جوانی را سپری می‌کردند و دیگر جذابیت جنسی نداشتند به فریب دادن جوانترها و قوادی رو می‌آوردند. این کار شاید تامین نیازهای روانی(و البته مالی) آنها به حساب بیاید. ظاهرا علینژاد هم در مرز میانسالی با راه انداختن کمپین بی‌حجابی بدنبال به اشتراک گذاشتن بدنامی‌ها و ناکامی‌های خود و به میدان آوردن جوانترهایی است که هنوز فاحشه نیستند.»
فاحشه خواندن علینژاد در سیمای جمهوری اسلامی ایران
اما مباهته چیست؟
سروش محلاتی در وبسایت خود نوشته:
روایتی از رسول اکرم (ص) نقل شده که حضرت، وظیفه امت را در مقابل «اهل بدعت» بیان فرموده و دستور داده‌اند که از آنان برائت جسته، عیب‌ها و ایراداتشان را بازگو کنید و آنان را «مبهوت» سازید تا برای تباه کردن ِ اسلام، طمع نکنند: «إذا رأیتم اهل الریب و البدع من بعدی فأظهروا البرائة منهم ... و باهتوهم کیلایطعموا فی الفساد فی الاسلام و یحذّرهم الناس.
واژه «باهتوهم» از ماده «بهت» به معنی «مبهوت ساختن» است، یعنی به قدری با قوّت با آنان بحث کنید و دلیل محکم و قاطع ارائه کنید، که اهل بدعت را «متحیّر و مبهوت» ساخته و از پاسخ دادن ناتوان کنید. چه اینکه حضرت ابراهیم هم، چنان منطقی و مستحکم با کافر بت پرست احتجاج کرد که او را مبهوت نمود.
محسن کدیور هم در وبسایتش مباهته را اینگونه توصیف میکند:
اگر چه در فقه بابی به نام «مباهته» وجود ندارد، اما در بحث مکاسب محرمه در ابواب حرمة سبّ/ هجو/ غیبة المؤمن فرعی از حرمت سبّ/ هجو/ غیبت مطرح شده به نام «استثنای مبتدع» یعنی سبّ کردن/ هجو کردن/ غیبت بدعت گذار حرام نیست. مستند این فرع فقهی صحیحه‌ی داود سرحان از امام صادق (ع) به نقل از پیامبر (ص) در اصول کافی است (کتاب الایمان و الکفر، باب مجالسة اهل المعاصی، حدیث ۴، ج ۲ ص ۳۷۵).
روایات این باب درباره‌ی عدم جواز همنشینی با گناهکاران است. در این روایت واژه‌ی «باهتوهم» آمده که به معنای مبهوت کردن با اقامه برهان است، آنچنانکه جوهری در صحاح و فیومی در المصباح المنیر و شارحین کافی از قبیل ملا صالح مازندرانی و ملا محسن فیض کاشانی در وافی همینگونه معنی کرده اند. البته محمد باقر مجلسی در مرأة العقول آنرا (باهتوهم به معنی مبهوت کردن) اظهر دانسته است، معنای غیر اظهر بهتان است.
اکثریت فقها هرگونه نسبت دروغ و بهتان و افترا را در ابواب یادشده حرام دانسته اند، از قبیل شهید ثانی در مسالک، محقق اردبیلی در مجمع الفائدة و البرهان، صاحب ریاض و صاحب جواهر. اما در مقابل در دو قرن اخیر متأسفانه شاهد یک حرکت ارتجاعی در فقه هستیم، به این معنی که بهتان و افترا و دروغ و نسبت خلاف واقع دادن به مبتدع را مجاز دانسته‌اند. از این گروه می‌توان به شیخ انصاری در مکاسب، آیت الله خویی در مصباح الفقاهة، آیت الله گلپایگانی در الدر المنضود و آیت الله میرزا جواد تبریزی در ارشاد الطالب و أسس الحدود و التعزیرات اشاره کرد. به نظر من فتوای گروه اخیر از فقها را نمی‌توان پذیرفت، چرا که یقین به خطا در مستند فتوای ایشان است. فتوا به مباهته خلاف نصوص قرآنی، دلیل عقل، موازین قطعی اخلاقی و سنت معتبر است.
شریعتمداری در پاسخ می گوید: می دانم سروش جاسوسی نکرده، اما می شود به ایشان « بهتان» زد و «افترا» بست؛ چراکه در فقه بابی داریم تحت عنوان « مباهته».
پاسخحذف